Histeroskopik Uygulamalar

Histeroskopik Uygulamalar

Histereskopi işleminde vajina ve rahim ağzında mevcut olan sorunlar ve yapılar teşhis edilebilir ve eş zamanlı olarak tedavisi sağlanabilir. Histereskop denilen özel optik bir cihaz ile, rahim içi gözlenir. Histereskopi, genel anestezi altında uygulanmaktadır. Operasyon süresi, uygulanan yönteme göre değişmekle beraber yaklaşık 30 dakikadır.

İlk olarak vajen, özel olarak temizlenir. Ardından ise yaklaşık 3-5 mm kalınlığında histereskop ile rahim ağzından girilir. Bu aşamada rahim ağzını daha iyi değerlendirmek için CO2 gazı verilir. Bu sayede rahim içi organlar ve yapılar birbirinden uzaklaşarak daha sağlıklı bir tedavi ve teşhise imkan verecektir. Histereskopi ile elde edilen görüntü, optik kamera sistemi sayesinde monitöre aktarılır.

İki çeşit histereskopi vardır:

Tanısal (Diagnostik) Histeroskopi

Cerrahi (Operatif) Histeroskopi

Tanısal Amaçlı (diagnostik) Histeroskopi nedir?

Bu işlemde; hastalık ve sorunların teşhisi yapılırken gerekirse tedavi de aynı işlemde yapılır. Rahim içinde bulunan polip, yapışıklık ya da miyom gibi durumlar tespit edilir. Rahim içindeki bozukluklar rahatlıkla görülebilir ve gerekirse anında operatif histeroskopi yapılablir. Laparoskopi ile beraber de yapılabilir. Lokal anestezi uygulanmaktadır.

Cerrahi (Operatif) Histeroskopi nedir?

Tespit edilen hastalıkların tedavisi için uygulanmaktadır. Rahim içi yapışıklıklar ve miyom gibi yapılar, cerrahi histereksopi ile tedavi edilmektedir. Açık ameliyat yerine genellikle laparoskopik yöntemle uygulanmaktadır.

Klasik histeroskopi:

Histeroskopi ışıklı bir teleskop yardımı ile rahim iç boşluğunun görüntülenmesine verilen isimdir. Tanısal veya tedavi edici amaçla yapılabilir. Tanısal amaçla bugün büyük çoğunlukla ofis histeroskopi’den yararlanılmaktadır. Tedavi edici amaçla yapılan histeroskopilerde genellikle anestezi verilir ve rahim içine rahim ağzı genişletildikten sonra elektrorezektör adı verilen bir alet sokulur. İşlemin genel anestezi altında yapılması tercih edilir.

Tüp bebek uygulanacak hastalarda uygulama öncesi bütün hastalara histeroskopi yapılması tartışmalı olmakla birlikte şu an için rutin olarak önerilmemektedir.

Elektrorezektör ürologların prostat rezeksiyonu için kullandıkları aletin aynısıdır. Bu alet yardımı ile rahim içindeki perdeler kesilebilir (septum inziyonu), büyük polipler ve myomlar çıkarılabilir. Ayrıca rahim içi yapışıklıkları da açılabilir. Histeroskopi ile rahim iç tabakasını döşeyen hücre tabakası (endometrium) çıkarılarak aşırı kanaması olan ve artık çocuk sahibi olmak istemeyen kadınlar tedavi edilebilir. Bu işleme endometrial ablasyon adı verilir. Histeroskopi ile makas veya lazer kullanımı da mümkündür ancak bugün büyük çoğunlukla elektrik enerjisinden yararlanılmaktadır.

Ofis histeroskopi

Histeroskopi işleminin muayenehanede ve anestezi gerektirmeden yapılmasına ise ofis histeroskopi adı verilmektedir. Ofis histeroskopide rahim ağzını genişletmeden rahim içine kolayca sokulabilecek çok ince aletler kullanılmaktadır. Ofis histeroskopi önceleri sadece tanı koymak amacı ile uygulanmasına rağmen son yıllarda rahim içinde görülen pek çok anormalliğin tedavisinde de kullanılır hale gelmiştir. Ofis histeroskopi en çok anormal kanamalarda, kısırlığın değerlendirilmesinde, rahim içi yapışıklık, küçük miyom ve poliplerin alınmasında kullanılır. Ofis histeroskopi ile septum adı verilen rahim içinde doğuştan olan perde ya da duvarların da kesilmesi de olanaklıdır. İpi rahim içine kaçmış olan rahim içi araçların (spiral) çıkarılmasında da ofis histeroskopiden yararlanılır.

Ofis histeroskopide hastaya önce damardan hafif bir sedatif verilir ve daha sonra vajen içine alet (spekulum) yerleştirmeden, rahim ağzı tutulmadan ve genişletilmeden histeroskop rahim içine sokulur. Histeroskopun rahim içine sokulması esansında hafif bir kramp hissedilebilir. Rahim içine girildikten sonra su verilerek rahim boşluğu şişirilir ve video ekranında gözlenir.

Menopoz öncesinde ve menopoz sonrasındaki anormal kanamaların tanısında ofis histeroskopi son derece yararlıdır. Rahim içindeki polip, myom, veya tümörler histeroskopi ile kolayca görülür. Bunların bazıları histeroskopi ile alınabilir. Bazılarında ise uyutarak ve daha geniş çaplı bir histeroskopi veya daha büyük bir operasyon gerekebilir.

Kısırlığın değerlendirilmesinde histeroskopi son derece önemli bir yöntemdir. Rahim içindeki yer kaplayan lezyonlar veya yapışıklıklar kısırlık nedeni olabilir ve bunların önemli bir kısmı histeroskopi ile tedavi edilebilir. Tüp bebek tedavisi öncesinde özellikle rahim filmi olmayan kadınlarda histeroskopi ile rahim iç boşluğunun normal olduğunun teyid edilmesi önemlidir. Özellikle daha önce başarısız denemeleri olan çiftlerde histeroskopinin önemi daha da fazladır. Yapılan bazı çalışmalarda daha önce 2 veya daha fazla tüp bebek başarısızlığı olanlarda histeroskopide %50 oranında rahim iç boşluğunda anormallikler görülmektedir. Bunlarda en önemlileri endometrit, polipler, yapışıklıklar ve fazla derine uzanmayan septumlardır (rahim içi perdesi). Bu anormalliklerin tedavisi ile sonraki tüp bebek uygulamalarında gebelik oranları normal düzeye çıkarılabilmektedir.

Histeroskopinin riskleri var mıdır?

Tanısal histereksopide risk oranı oldukça azdır. Bu işlemlerin hayati risk tehdidi oldukça nadirdir. Ancak her tıbbi işlem gibi, histereskopinin de çeşitli komplikasyonları olabilir. Bunlar:

Rahmin delinmesi,

Laparoskopi yapma gereksinimi,

Rahmin genişlemesi için kullanılan sıvılar kaynaklı olarak alerjik reaksiyon,

Rahmin genişlemesi için kullanılan sıvılar kaynaklı olarak vücut ısısında düşme,

Rahmin genişlemesi için kullanılan sıvılar kaynaklı olarak pıhtılaşma,

Solunum alırken zorluk,

Akciğerde sıvı birikimi,

Kanama,

Enfeksiyon.

Histeroskopi ardından bakım nasıl yapılmalıdır?

Histereskopi işleminden sonra vajinal akıntıların meydana gelmesi normaldir. Bununla beraber hafif kramplar duyulabilir. Bu aşamada doktor önerisi ve bilgisi dışında ilaç kullanmamak gerekmektedir. Şayet ağrı kesiciye gerek duyulursa ilk olarak doktora danışılmalıdır.

İyileşme dönemi tamamlanana kadar cinsel ilişkiden uzak durmak gerekmektedir.

Operasyondan birkaç gün sonra günlük aktivitelere geri dönülebilir.

Hormonal tedavinin cerrahi işlem sonrası birkaç ay boyunca uygulanması gerekebilir.

Histerekospi aşağıda belirtilmiş sorunların teşhisinde oldukça başarılıdır:

Aşırı kanamaya sebep olan polipler,

Miyomlar ve yerleşim yerleri,

Rahimdeki septumlar,

Doğumsal rahim anomalileri,

Rahim içi yapışıklıkları,

Rahim içi dokusunun ( endometrium ) erken evre kanserleri,

İpi görülemeyen veya rahim içine kaçan spiralin çıkartılması,

Tekrarlayan düşük sebepleri,

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı,

Anormal histerosalpingografi (HSG) sonuçlarının sebepleri tespit edilebilmektedir.

Histereskopi ile aşağıdaki sorunların tedavisi yapılabilmektedir:

Gebeliğe engel teşkil eden poliplerin çıkarılması,

Miyomların alınması,

Doğuştan olan rahim anomalilerinin tedavisi,

Rahim içi yapışıklıklarının açılması,

Aşırı adet kanamalarına sebep olan faktörün tespiti ve tedavisi,

Proksimal tubal darlık veya tıkanıklık (tubal kanülasyon) sorununun tedavisi.

Histeroskopi ağrılı bir işlem midir?

Tedavi amaçlı uygulanan histereskopi işleminden sonra hastanın bir gün hastanede kontrol altında tutulması gerekmektedir. İşlem sırasında anestezi uygulandığından hasta herhangi bir ağrı ya da acı duymamaktadır. Ancak işlemden sonraki gün, hasta hafif kramp duyabilir ve lekelenme tarzı kanamalar meydana gelebilir.

Tanısal histeroskopi çoğunlukla anesteziye ihtiyaç duyulmadan veya lokal anestezi ile uygulanan bir işlemdir. Hastanın ağrı duymadığı bir işlem olduğu için hastanede kalmaya gerek yoktur.

Hangi durumlarda tekrar doktora başvurulmalıdır?

Histeroskopi uygulamasından sonra şayet aşağıdaki durumlar görülüyorsa zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır:

Aşırı vajinal kanama

Şiddetli karın ağrısı

Ateş

Kötü kokulu ve fazla vajinal akıntı