Gebelik Şekeri Gestasyonel Diyabet

Gebelik diyabeti, ilk olarak gebelik sırasında teşhis edilen diyabet vakalarını tanımlar. Diğer diyabet türleri gibi gebelik diyabeti de hücrelerinizin şekeri kullanma şeklini etkiler. Gebelik diyabeti yüksek kan şekerine sebep olabilir ve bu da gebeliğinizi ve bebeğinizin sağlığını etkileyebilir.

Tüm gebelik komplikasyonları endişe verici olsalar da, bazı iyi haberler de var. Bebek bekleyen anneler gebelik diyabetini sağlıklı gıdalar tüketerek, spor yaparak ve gerekliyse ilaçlar alarak kontrol edebilirler. Kan şekerini kontrol etmek sizi ve bebeğinizi sağlıklı tutar ve doğum zorluklarını önler.

Gebelik şekeri olan kadınlarda kan şekeri doğumdan sonra genelde normale döner. Ancak gebelik diyabetiniz varsa tip-2 diyabet olma riskiniz daha fazladır. Kan şekerine dair testleri daha sık olmalısınız.

Belirtileri

Pek çok kadın için gebelik diyabetinin dikkat çekici bir işaret ve belirtisi yoktur. Artan susuzluk ve daha sık idrara çıkmak muhtemel belirtiler arasında.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Eğer mümkünse ilk olarak hamile kalmayı düşündüğünüzde bir doktora görünün ve böylece gebelik diyabeti riskiniz ile genel sağlığınız ölçümlenebilir. Hamile kaldığınızda doktor gebelik kontrolleriniz sırasında gebelik diyabetinizi de kontrol edecektir.

Gebelik şekeri geliştirecek olursanız, daha sık kontrole gitmeniz gerekir. Bu muhtemelen gebeliğin son üç ayında olacaktır ve doktor kan şekeri düzeyleriniz ile bebeğin sağlığını kontrol edecektir.

Sebepleri

Araştırmacılar bazı kadınların neden gebelik diyabetine sahip olduklarını ve bazılarının olmadıklarını bilmiyorlar. Hamilelikten önceki fazla kilolar genelde rol oynuyorlar.

Normalde çeşitli hormonlar kan şekerinizi kontrol altında tutarlar. Ancak hamilelikte hormon düzeyleri değişir ve bu da bedenin kan şekerini verimli şekilde kullanma yeteneğini etkiler. Bu da kan şekerini yükseltir.

Risk Faktörleri

Bazı kadınlarda gebelik diyabeti riski daha fazla. Risk faktörleri arasında şunlar var:

• Fazla kilolar ve obezite
• Fiziksel aktivite yoksunluğu
• Önceden gebelik diyabeti veya prediyabet geçirmiş olmak
• Polikistik over sendromu
• Yakın aile bireylerinde diyabet olması
• Daha önce 4.1 kilodan daha ağır bir bebek doğurmuş olmak

Komplikasyonları

Dikkatle kontrol edilmeyen gebelik diyabeti yüksek kan şekerine sebep olabilir. Yüksek kan şekeri ise siz ve bebeğiniz için problemler yaratır. Bu problemler arasında sezaryen doğum ihtiyacı da mevcut.

Bebeğinizi Etkileyebilecek Komplikasyonlar

Gebelik diyabetiniz varsa bebeğinizde şunların riski artar:

• Yüksek doğum ağırlığı: Normalden daha yüksek kan şekeri olan annelerin bebeklerinin fazla büyümesi riski daha fazla. 4.1 kilo ve züeri bebeklerin doğum kanalına sıkışma riskleri daha fazla ve bu da sakatlıklara ve sezaryen ihtiyacına yol açabilir.
• Erken doğum: Yüksek kan şekeri erken doğum riskini arttırır. Ayrıca bebek büyük olduğu için de daha erken doğum önerilebilir.
• Ciddi nefes alma problemleri: Gebelik diyabeti olan annelerin erken doğmuş olan bebekleri, solunum yolu rahatsızlığı yaşayabilirler ve bu da nefes almayı zorlaştırır.
• Düşük kan şekeri: Gebelik diyabetine sahip olan annelerin bebekleri bazen doğumdan kısa süre sonra hipoglisemi yaşarlar. Hipogliseminin bir kaç nöbeti bebekte inmeye sebep olabilir. Emzirme ve damardan glikoz verilmesi bebeğin kan şekeri düzeyini normale çekebilir.
• Obezite ve tip-2 diyabet: Gebelik diyabetine sahip olan annelerin çocuklarının yaşamlarının sonraki dönemlerinde obezite ve tip-2 diyabet geliştirme riskleri daha fazla.
• Ölü doğum: Tedavi edilmemiş gebelik diyabeti doğumdan önce veya kısa süre sonra bebeğin ölümüne sebep olabilir.

Sizi Etkileyebilecek Komplikasyonlar

Gebelik diyabeti sizde şu riskleri arttırır:

• Yüksek tansiyon ve preeklampsi: Gebelik diyabeti yüksek tansiyon ve preeklampsi riskinizi arttırır. Bu rahatsızlık gebelikte yüksek tansiyona ve başka belirtilere sebep olabilir ve hem anne hem de bebeğin sağlığını etkileyebilir.
• Sezaryen doğum: Gebelik diyabetiniz varsa sezaryen olma riskiniz daha yüksektir.
• Gelecekte diyabet: Gebelik diyabeti yaşadıysanız, onu sonraki hamileliklerinizde yaşama ihtimaliniz daha fazla. Ayrıca yaşlandıkça tip-2 diyabet riskiniz de artacaktır.

Önleme

Gebelik diyabetini önleme konusunda garantili bir yol yok ancak gebelikten önce daha sağlıklı alışkanlıklar kazanmak faydalı olabilir. Eğer gebelik diyabetiniz olmuşsa, bu sağlıklı tercihler gelecekteki gebeliklerde onu yaşamanızı veya tip-2 diyabet geliştirmenizi önleyebilirler.

• Sağlıklı gıdalar tüketmek: Lifi bol ve yağ ile kalorisi düşük gıdalar tüketin. Meyveler, sebzeler ve tam tahıllara odaklanın. Tat ve besin değerlerine dair sıkıntılar yaşamamak için çeşitli şeyler tüketin. Porsiyon boyutlarına dikkat edin. bkz: Hamilelikte beslenme rehberi
• Aktif olun: Hamilelikten önce ve hamilelik sırasında spor yapmak sizi gebelik diyabetinden koruyabilir. Haftanın çoğu gününde 30 dakika orta yoğunluklu spor yapın. Tempolu yürüyün. Bisiklet sürün. Yüzün. Markete yürümek veya kısa yürüyüşler yapmak gibi şeylerin de faydası olur.
• Gebeliğe sağlıklı bir kiloda başlayın: Eğer hamile kalmayı planlıyorsanız, önceden fazla kiloları vermek daha sağlıklı bir gebelik elde etmenizi sağlar. Yeme alışkanlıklarınızda kalıcı değişimler yaparak gebeliği daha kolay atlatabilirsiniz.
• Önerilenden daha fazla kilo almayın: Hamilelikte biraz kilo almak normal ve sağlıklıdır. Ancak çok hızlı şekilde çok fazla kilo almak gebelik diyabeti riskinizi arttırır. Kilo alım miktarınız konusunda doktorunuza danışın.

Teşhis

Eğer ortalama gebelik diyabeti riskiniz varsa, muhtemelen ikinci trimesterde bir test olacaksınız.

Eğer yüksek diyabet riskiniz varsa, örneğin gebelikte önce aşırı kilolu veya obezseniz, veya anne, baba, kardeş ve çocuklarınızda diyabet olan varsa, doktor hamileliğin daha erken dönemlerinde gebelik şekeri kontrolü isteyebilir.

Gebelik Diyabeti İçin Rutin Testler

Testler sağlık kurumunuza göre değişebilir ancak genelde şu şekilde olur:

• Şeker yükleme testi: Bir glukoz solüsyonu içersiniz. Bir saat sonra kan şekerinizin ölçümü için kan testi olursunuz. Kan şekeri düzeyinizin 190 mg/dL üstünde olması gebelik diyabetine işaret eder.

Kan şekerinizin 140 mg/dL’nin altında olması genelde normal görülür ancak laboratuvara göre değişebilir. Eğer kan şekeriniz normalden daha yüksekse, rahatsızlığı test edebilmek için bir başka şeker yüklemeniz daha olacaktır.

• İkinci şeker yüklemesi: Bu test ilk teste benzer ancak karışımda daha fazla şeker olacaktır ve kan şekeriniz üç saat boyunca saat başı ölçülecektir. Eğer en az iki tanesi normalin üstünde çıkarsa, gebelik diyabeti tanısı alacaksınız.

Tedavi

Gebelik diyabeti tedavisinde şunlar bulunur:

• Yaşam tarzı değişimleri
• Kan şekeri ölçümleri
• Gerekliyse ilaçlar

Kan şekerinizin yönetimi sizi ve bebeğinizi sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Ayrıca yakın takip hamilelik ve doğumda komplikasyonlardan kaçınmayı sağlar.

Yaşam Tarzı Değişimleri

Yaşam tarzınız – nasıl yediğiniz ve hareket ettiğiniz – kan şekeri düzeylerinizi sağlıklı aralıkta tutmanın önemli bir parçası. Doktor hamilelikte kilo vermeyi önermiyorlar çünkü bedeniniz büyüyen bebeği desteklemek için çalışıyor. Ancak doktor gebelik öncesi kilonuza bağlı olarak kilo alma hedefleri koyabilir.

Sağlıklı Beslenme

Sağlıklı bir beslenmede meyvelere, sebzelere, tam tahıllara ve yağsız proteinlere odaklanılır. Bunların besin değerleri, lifleri yüksektir ve yağ ile kaloriler ise düşüktür. Karbonhidratlar ve tatlılar gibi yüksek oranda işlenmiş gıdalar sınırlanırlar. Bir beslenme uzmanı veya diyabet uzmanı mevcut kilonuza, gebelik kilo hedeflerinize, kan şekeri düzeylerinize, spor alışkanlıklarınıza, gıda tercihlerinize ve bütçenize göre bir plan oluşturabilir.

Aktif Kalın

Düzenli fiziksel aktivite her kadının gebelik öncesinde, sırasında ve sonrasında sağlığında rol oynar. Spor kan şekerinizi düşürür ve ayrıca düzenli spor bel ağrısı, kas krampları, şişkinlik, kabızlık ve uyuma zorluğu gibi gebeliğin pek çok rahatsızlığını da hafifletir.

Eğer doktorunuz onay veriyorsa, haftanın çoğu gününde 30 dakikalık orta şiddette spor önerilir. Eğer bir süredir aktif değilseniz, yavaş başlayın ve aşama aşama ilerleyin. Yürüme, bisiklet ve yüzme gebelikte uygun seçenekler arasında. Ev işleri ve bahçe işleri gibi günlük aktiviteler de uygundur.

Kan Şekerinizi Gözlemleyin

Hamileyken doktorunuz kan şekerinizi günde dört veya daha fazla defa kontrol etmenizi isteyebilir ve böylece sağlıklı bir aralıkta kaldığınız onaylanabilir. 

İlaçlar

Eğer beslenme ve spor yeterli olmazsa, kan şekerini düşürmek için insülin iğnesi gerekli olabilir. Gebelik diyabetine sahip kadınların %10 ila %20’si kan şekeri hedeflerine ulaşmak için iğneye ihtiyaç duyuyor. Bazı doktorlar kan şekeri kontrolü için hap da yazabiliyorlar ancak bazıları bu ilaçların güvenilirliklerine ve iğneler kadar etkili olduklarına dair daha fazla araştırma gerektiğini savunuyorlar.

Bebeğin Yakın Takibi

Tedavi planının önemli bir parçası elbette bebeğin yakın takibi. Doktor bebeğin gelişimini ultrason ve diğer testler ile takip eder. Eğer doğum zamanında doğuma girmezseniz, doktor doğumu başlatabilir. Doğum zamanından sonra doğurmak siz ve bebek için komplikasyon riskini arttırır.

Doğum Sonrası Takip

Doktor doğumdan sonra 6-12 hafta içerisinde kan şekerinizi tekrar kontrol ederek normal döndüğünü görmek isteyecektir. Eğer testler normalse, üç yılda bir riskinizin değerlendirilmesi gerekli.

Eğer gelecek testler tip-2 diyabet veya prediyabet olduğunuzu gösterirlerse, doktorunuzla konuşarak önleme yöntemleri ve diyabet yönetim planı hakkında konuşun.

Başa Çıkma ve Destek Alma

Doğmamış bebeğinizin sağlığını etkileyebilecek bir rahatsızlığa sahip olduğunuzu bilmek stresli bir durumdur. Ancak kan şekerinin kontrolüne yardımcı olabilecek adımlar, stresi azaltabilir, bebeği besleyebilir ve gelecekte tip-2 diyabeti önleyebilirler.

Gebelik diyabetine dair ne kadar çok şey öğrenirseniz o kadar faydası olur. Doktorunuzla konuşun, kitaplar ve makaleler okuyun. Ayrıca gebelik diyabetine sahip kadınlar için oluşturulan destek grupları da faydalı olabilirler.