Miyomektomi – Miyom Çıkarma

Miyomektomi, leiomyom olarak da bilinen rahim miyomlarının cerrahi olarak alınması işlemidir. Bu yaygın kanserli olmayan oluşumlar rahim içinde ortaya çıkarlar. Rahim miyomları genelde üreme çağlarında ortaya çıkarlar ancak herhangi bir yaşta da oluşabilirler.

Cerrahın hedefi belirtilere sebep olan miyomları almak ve rahmi tekrar oluşturmaktır. Rahmin tamamen alındığı histerektominin aksine miyomektomide sadece miyomlar alınır ve rahim bırakılır.

Miyomektomi geçiren kadınların ağır adet kanaması ve pelvik baskı gibi miyom belirtilerinde iyileşme gördükleri belirtiliyor.

Neden Yapılır?

Doktor miyomlardan kaynaklanan belirtiler normal aktivitelerinizi bozuyorsa ve rahatsızlık veriyorsa miyomektomi önerebilir. Eğer ameliyata ihtiyacınız varsa, histerektomi yerine miyomektomiyi seçmenin bazı sebepleri şöyle:

• Çocuk doğurmayı planlamak
• Doktorun miyomların üreme kabiliyetinizi etkilediğini düşünmesi 
• Rahminizi korumak istemeniz

Riskler

Miyomektominin komplikasyon oranları düşük. Yine de işlemin kendine has bazı zorlukları mevcut. Miyomektominin riskleri şöyle:

• Aşırı kan kaybı: Rahminde miyom olan pek çok kadında zaten ağır adet kanamalarından dolayı anemi vardır. Bu nedenle kan kaybı kaynaklı problem riski daha fazla. Doktor ameliyattan önce kan sayımınızı iyileştirmenizi talep edebilir.

Miyomektomi sırasında cerrahlar aşırı kanamayı engellemek için fazladan adımlar atarlar. Bunlar arasında kelepçeler kullanarak rahim damarlarına giden kan akışını engelleme ve miyom çevresindeki dokulara damar daraltıcı ilaçlar enjekte etmek bulunuyor. Ancak çoğu işlem kan nakli riskini azaltmıyor.

Genel olarak çalışmalar benzer boyutlu rahimlerde histerektomide yaşanan kan kaybının miyomektomiden daha düşük olduğunu gösteriyorlar.

• Yara dokusu: Miyomların alınmaları için rahme atılan kesikler daha sonra yara dokularına dönüşebilirler. Laparoskopik miyomektomide bu yara dokuları açık ameliyattan daha az miktarda olabilirler.
• Hamilelik veya doğum komplikasyonları: Miyomektomi, hamile kalırsanız bazı riskleri arttırır. Eğer cerrah rahim duvarına derin bir kesik attıysa, sonrasında hamileliğinizi gözlemleyen doktor doğum sırasında nadiren de olsa ortaya çıkabilen rahim yırtılmasına engel olmak için sezaryen önerecektir. Miyomların kendileri de hamilelik komplikasyonları ile bağlantılılar.
• Düşük histerektomi riski: Nadiren de olsa, kanama kontrol edilemez durumdaysa veya miyomlara ek olarak bazı farklı anormallikler keşfedilirse, cerrah rahmi almak zorunda kalabilir.
• Kanserli tümörü yayma riski: Nadiren de olsa, kanserli bir tümör dokusu miyomla karıştırılabilir. Tümörü almak, özellikle de küçük bir kesikten çıkartmak için küçük parçalara bölündüyse, kanseri yayma riski taşır. Bu risk menopoz sonrasında ve yaş ilerledikçe artar.

Ameliyat Komplikasyonlarını Önlemek İçin Stratejiler

• Demir takviyesi ve vitaminler: Eğer ağır adet kanamalarından dolayı demir eksikliği aneminiz varsa, doktor demir takviyesi ve vitamin yazarak ameliyattan önce kan sayımınızı iyileştirmenizi isteyebilir.
• Hormon tedavisi: Anemiyi düzeltmenin bir diğer yolu ise ameliyattan önce hormon tedavisi almak. Doktor GnRH agonisti, doğum kontrol hapları veya diğer hormon ilaçlarını kullanarak adeti durdurmayı veya azaltmayı hedefleyebilir. GnRH agonistler verilirse, bunlar östrojen ve progesteron üretimini durdurarak adeti durdururlar ve hemoglobin ile demir rezervlerinin oluşumuna izin verirler.
• Miyomları küçültmek için terapi: Bazı hormonal terapiler ile rahimdeki miyomlar küçültülebilirler ve böylece cerrahın daha küçük bir kesik atması mümkün hale gelir. Dikey bir kesik yerine küçük, yatay bir kesik atması yeterli olabilir veya açık ameliyat yerine laparoskopik ameliyata geçebilir.

Bazı araştırmalar aralıklı GnRH agonist terapisinin zamanla miyomları küçülttüğünü ve kanamaları ameliyat gerekmeyecek kadar azaltabildiğini gösteriyorlar.

Çoğu kadında, GnRH agonist terapisi sıcak basması, gece terlemesi ve vajinal kuruluk gibi menopoz belirtilerine sebep oluyor. Ancak ilaçları almayı bırakınca bu rahatsızlık geçiyor. Tedavi genelde ameliyattan önceki bir kaç ay uygulanıyor.

Bazı kanıtlar ise tüm kadınların miyomektomiden önce GnRH terapisi almaması gerektiğini gösteriyorlar. Çünkü miyomları küçültüp yumuşatıyor ve bu nedenle tespitleri daha zor oluyor. İlaçların bedeli ve yan etki riskleri faydaları ile iyi karşılaştırılmalı.

Seçici progesteron reseptör modülatörleri adlı bir diğer ilaç grubu da miyomları küçülterek kanamaları azaltabiliyor. Miyomektomiden önce üç aylık uygulanıyor.

Nasıl Hazırlanmalı?

Gıda ve İlaçlar

Ameliyattan önceki saatlerde yemeyi ve içmeyi bırakmalısınız. Kaç saat olduğu konusunda doktorunuzun önerilerini takip edin.

Eğer ilaç kullanıyorsanız, ameliyattan önce ilaç düzeninizi değiştirmenizin gerekli olup olmadığını doktorunuza sorun. Ayrıca vitamin ve besin takviyeleri gibi kullandığınız diğer reçetesiz ürünleri de doktorunuza anlatın.

Prosedüre bağlı olarak iki tür anesteziden birisi uygulanabilir:

• Genel anestezi: Genel anestezide tamamen uyursunuz ve boğazınıza bir tüp yerleştirilir. Genel anestezi laparoskopik ve açık miyomektomi için uygulanır ancak bazen histeroskopik miyomektomi için de kullanılabilir.
• MAC: Bu anestezi türünde genelde bir şey hatırlamazsınız ve tamamen uyumuş gibi olursunuz. Boğazınıza bir tüp sokulmaz. MAC genelde histeroskopik miyomektomi için kullanılıyor çünkü daha az invazif bir operasyon ve daha az anesteziye ihtiyaç duyuluyor.

Bazen spinal veya lokal anestezi gibi diğer türler de kullanılabilirler. Doktorunuza hangi anestezinin kullanılacağını sorabilirsiniz.

Son olarak ağrı kesiciler ve nasıl uygulanacaklarını da doktorunuza sorabilirsiniz.

Diğer Hazırlıklar

Günün sadece bir kısmında mı yoksa gece boyunca mı hastanede kalacağınız, geçireceğiniz prosedüre bağlı. Açık ameliyatta genelde bir iki gün hastanede kalmak gerekir. Laparoskopik veya robotik miyomektomide ise en fazla bir gece gerekir veya gerekmeyebilir. Histeroskopik miyomektomide ise genelde gece hastanede kalınmaz.

Doktorunuz ameliyat gününde yanınızda bir eşlikçi olmasını isteyebilir. Bu kişinin ulaşım ve destekleme konusunda size yardımcı olacağından emin olun.

Ne Beklemeli?

Miyomların boyutlarına, adetlerine ve konumlarına bağlı olarak cerrah miyomektomi için üç cerrahi yaklaşımdan birisini seçebilir.

Açık Ameliyat

Açık ameliyatta karın bölgesinden bir kesik açılır ve böylece rahim ile miyomlara erişilir. Cerrah genelde aşağıdan yatay bir kesik yapmaya çalışır ancak daha büyük rahimler için dikey kesik de gerekli olabilir.

Laparoskopik ve Robotik Miyomektomi

Laparoskopik ve robotik miyomektomi, düşük invazif yöntemler arasındaırlar ve cerrah bir kaç küçük kesik ile miyomlara erişim sağlar.

Laparotomi geçiren kadınlara göre laparoskopi geçiren kadınlar çok daha az kan kaybederler, hastanede daha az kalırlar ve iyileşme süreci daha hızlı olur. Ayrıca komplikasyon ve sonrasında yapışma oluşma riski daha düşüktür. Laparoskopik ve robotik miyomektomi arasında sınırlı miktarda farklılık var. Robotik ameliyat daha uzun sürebilir ve daha masraflı olabilir ancak bunun haricinde rapor edilen bazı farklar var:

• Laparoskopik miyomektomi: Cerrah göbek deliğinin yakınlarından küçük bir kesik açar. Sonrasında kameralı bir tüp olan laparoskopu içeri sokar. Karın duvarındaki diğer küçük deliklerden sokulan aletler ile ameliyat tamamlanır.
• Robotik miyomektomi: Cerrah laparoskopik yöntemdeki gibi cihazları küçük kesiklerden sokar ancak bu aletleri daha sonra ayrı bir konsoldan kontrol eder. Bazı cerrahlar tek kesikli laparoskopi ve robotik miyomektomi uygulamasına geçtiler.

Bazen miyom parçalara ayrılır ve karın duvarındaki küçük bir kesikten çıkarılır. Bazen ise karındaki daha büyük bir kesikten çıkarılır ve böylece parçalanmasına gerek kalmaz. Nadiren de olsa vajinadan açılan bir kesik ile çıkarılması gerekebilir.

Histeroskopik Miyomektomi

Rahmi ciddi şekilde kaplayan daha küçük miyomların tedavisi için cerrah histeroskopik miyomektomi önerebilir. Cerrah bu yöntemde miyomları vajina ve rahim ağzından soktuğu bir cihaz ile rahme ulaşarak çıkartır.

Histeroskopik miyomektomide genelde şu süreç takip edilir:

• Cerrah küçük, ışıklı bir aleti vajina ve rahim ağzından rahme sokar. Genelde dokuyu elektrikle kesmek için bir resestoskop veya bıçakla kesmek için histeroskopik morselatör kullanılır.
• Steril tuz solüsyonu gibi temiz bir sıvı rahme gönderilir ve böylece rahim boşluğu genişler ve rahim duvarı incelenir.
• Cerrah aletleri kullanarak miyomlardan parçalar alır ve miyomlar tamamen ortadan kalkana kadar çıkan parçaları rahimden temizler. Büyük miyomlar bazen tamamen alınamazlar ve bu nedenle ikinci bir ameliyat gerekebilir.

Operasyon Sonrası

Hastaneden çıkarken doktor oral ağrı kesiciler yazar, kendinize nasıl bakacağınızı anlatır ve beslenme ile aktiviteleriniz konusundaki kısıtlamaları anlatır. Ameliyattan sonra bir kaç günden altı haftaya kadar vajinal lekelenme ve akıntı görebilirsiniz.

Sonuçlar

Miyomektominin sonuçları arasında şunlar olabilir:

• Belirtilerin sona ermeleri: Miyomektomi ameliyatından sonra çoğu kadında rahatsız edici aşırı adet kanaması ve pelvik ağrı gibi işaret ve belirtiler ortadan kalkıyorlar.
• Doğurganlığın iyileşmesi: Laparoskopik miyomektomi geçiren kadınlar ameliyatın yaşandığı sene içerisinde hamilelik konusunda iyi sonuçlar alıyorlar. Miyomektomiden sonra gebelik için 3-6 ay beklenmesi öneriliyor çünkü rahmin iyileşmeye ihtiyacı var.

Ameliyat sırasında doktorun tespit etmediği miyomlar veya tamamen alınamayanlar zamanla büyüyerek belirtilere sebep olabilirler. Yeni miyomlar gelişebilir ve bunların tedaviye ihtiyacı olabilir veya olmayabilir. Sadece bir miyomu olan kadınların yeni miyom geliştirme riskleri çoklu miyoma sahip olanlardan daha düşük. Ameliyattan sonra hamile kalan kadınların miyom tekrarı riski de hamile kalmayanlara göre daha düşük.

Tekrar eden veya yenileyen miyomlara sahip olan kadınlar gelecekte ameliyat gerektirmeyen tedavilere ihtiyaçları olabilir. Bunlar şöyle:

• Rahim damar embolizasyonu: Rahim damarlarına mikroskopik parçacıklar gönderilirler ve böylece kan gidişi sınırlanır.
• Radyofrekans volümetrik termal ablasyon: Miyomların sürtünme veya ısı vasıtasıyla aşınmaları için radyofrekansı enerjisi kullanılır.
• MRI destekli odaklanmış ultrason cerrahisi: Miyomları yakmak için bir ısı kaynağı kullanılır ve bu kaynak MRI ile desteklenir.

Tekrar eden veya yeni miyomlara sahip bazı kadınlar, çocuk düşünmüyorlarsa histerektomiyi de tercih edebilirler.